Przepis na piernik staropolski znajdziecie w wielu miejscach w sieci i jest to w zasadzie jeden przepis o podobnym składzie. W każdym z tych przepisów jest ważna informacja, która mówi o 6 tygodniowym dojrzewaniu ciasta przed pieczeniem. Zaintrygowało mnie to "dojrzewanie" ciasta. Przez 6 tygodni ciasto dojrzewa w chłodnym miejscu, zastanawiam się, co ma się zadziać w tym czasie? Czy procesy, które zachodzą, znacząco wpłyną na jego smak po upieczeniu? Niestety nigdzie nie znalazłam odpowiedzi na to pytanie, dlaczego i co dzieje się w okresie leżakowania 🙁 W każdym przepisie, jaki znalazłam, powtarzane są te same wiadomości, że dawno, dawno temu przygotowywano ciasto z początkiem adwentu..., a następnie pieczono tuż przed Świętami Bożego Narodzenia.
Być może w przypadku tego przepisu jest tak jak z pewną anegdotką o żonie rąbiącej kości na zupę. Przytoczę. Wchodzi mąż do domu i słyszy, jak żona rąbie kości, wchodzi do kuchni i pyta. - Po co rąbiesz te kości? - Żona na to, że jaj matka tak robiła to i ona też. Kiedy mężczyzna spotkał się z teściową, zapytał ją. - Mamo, dlaczego kiedyś rąbałaś kości na zupę? Jak to dlaczego, po prostu nie miałam dużego garnka, więc musiałam je porcjować, aby zmieściły się w moim małym garnku 🙂 No właśnie czy z tym przepisem jest tak samo? Nie do końca wiemy dlaczego, ale tak robimy?
Postanowiłam sprawdzić, czy piernik staropolski uda się bez wielotygodniowego leżakowania. Mój piernik będzie klasyczny, ale w ekspresowej wersji! Będzie odpoczywał w garnku w chłodnym miejscu tylko przez 4 dni, a później upiekę go, przełożę powidłami i marcepanem i zostawię na kolejne 4 dni, aby dojrzał. Jeśli macie ochotę na eksperyment, to zapraszam, zróbcie ciasto jeszcze dziś, a za kilka dni upieczmy piernik razem 🙂 Do mojej wersji dodałam figi, prażone orzechy laskowe, daktyle, rodzynki i kandyzowaną skórkę pomarańczy. Do drugiego etapu przygotujcie marcepan i powidła śliwkowe oraz czekoladę! Bardzo jestem ciekawa, co wyjdzie z tego eksperymentu.
Oczywiście możecie nastawić ciasto z czterotygodniowym wyprzedzeniem i przygotować piernik tak, jak robiły to nasze Babcie, skład ciasta się nie zmienia!
Zapraszam na drugi odcinek link tutaj.
📖 Przepis
Piernik staropolski
🥘 Składniki
- 500 g miodu
- 230 g cukru
- 125 ml mleka
- 1 kg mąki pszennej
- 250 g masła
- 3 duże jajka
- 3 łyżeczki sody oczyszczonej
- ½ łyżeczki soli
- 75 g fig (suszonych)
- 40 g rodzynek
- 50 g daktyli
- 45 g orzechów laskowych
- 70 g kandyzowanej skórki z pomarańczy
Propozycja przyprawy piernikowej - można dać gotową w ilości 40 g, czyli całe opakowanie lub dwa razy więcej jeśli lubicie bardzo wyrazisty smak lub poniższa domowa mieszanka
- 3 łyżki cynamonu
- 1 łyżka gałki muszkatołowej (mielonej)
- 1 łyżeczka ziela angielskiego (mielonego)
- ½ łyżeczki anyżu (mielonego)
- ¼ łyżeczki pieprzu
- ¾ łyżeczki kardamonu (mielonego)
- 3 łyżeczki imbiru (w proszku)
🔪 Instrukcje
- Miód, masło, cukier i mleko zagotować, zestawić z ognia i wystudzić.
- Letnią mieszaninę wlać do miski miksera, następnie dodać jajka, mąkę wymieszaną z przyprawami i sodą, całość wymieszać na jednolitą masę na koniec dodać posiekane figi, orzechy i daktyle, rodzynki i skórkę z pomarańczy, ponownie wymieszać.
- Ciasto przełożyć do glinianego, szklanego lub ceramicznego garnka, naczynie przykryć pokrywką i odstawić w chłodne miejsce. Może to być zimny garaż, spiżarnia lub piwnica dla tych, którzy nie mają takich pomieszczeń zostaje lodówka.
- Ciasto według starych przepisów powinno leżakować przez około 6 tygodni.
- Piernik w mojej testowej wersji będzie leżakował 4 dni, a następnie upiekę go, przełożę powidłami poleję czekoladą i pozwolę odpocząć mu do Świąt.
- Zapraszam na drugą część za kilka dni 🙂
Kasia napisał
Jakie wymiary foremki do pieczenia piernika ?
Anna napisał
Tak, jak napisałam w pt. 2 instrukcji, placki pieczemy na blaszce. Nie jest potrzebna foremka do ciasta. Wystarczy blaszka z piekarnika, na której należy upiec trzy placki 🙂
Leszek napisał
Aniu, już kolejny rok przygotowuję piernik staropolski według Twojego pierwotnego przepisu tzn. : ciasto leży w kamiennym garnku od początku Adwentu i piekę przed Bożym Narodzeniem. Piernik jest wspaniały i nie będę skracał leżakowania do czterech dni, bo pierwotnie kazałaś leżakować i tak jest dobrze. Nie będę dochodził dlaczego moja teściowa a babka Twojego męża rąbie te kości. Pozdrawiam Was serdecznie a szczególnie Ciebie moja przewodniczko po sprawdzonej kuchni.
Teść i dziadek Leszek
PS
anegdotka o rąbaniu kości jest adekwatna do problemu leżakowania. Niestety nie wszyscy mają teściową i nie potrafią tego ogarnąć. Ten typ człowieka tak ma.
Anna napisał
Wspaniale! Bardzo cieszę się, że piernik tak bardzo przypadł Wam do gustu. Mam nadzieję, że niebawem spróbujemy Twojego wypieku ❤️
Pozdrawiam Was gorąco
Krystyna napisał
Pani porównanie przygotowania piernika do rąbania kości nie ma się ni jak do siebie ,owszem piernik po 4 dniach może być dobry ale nie taki który leżakuje od 3 do 4-5 tyg
I tu mnie pani nie przekona,
Ja rozumiem w dzisiejszych czsach
Żyje się szybko ,ale co za problem
Jest zrobić ciasto miesiac wczesniej
Wstawić do lodówki a pozniej upiec 4 dni przed świętami, a jak się nie zdąży to sa przepisy inne na szybko.
Anna napisał
Hmm... Przykład z rąbaniem kości ma się do tego tak, że często robimy coś bez większego zastanowienia się nad tym, jest coś napisane, podane, przekazane no to my też tak odtwarzamy. No ale nie zawsze jest to najsłuszniejsza droga i najlepsza. W przypadku piernika staropolskiego (przetestowałam to ) nie jest to konieczne, aby ciasto leżakowało wiele tygodni przed upieczeniem. Proszę kiedyś wypróbować i przekonać się, że krótkie dojrzewanie ciasta nie wpływa na jego smak. Wypróbowałam wersję klasyczną i błyskawiczną 🙂
Dlaczego to zrobiłam, to proste. Okazuje się, że jednak jest to dla niektórych problemem, żeby nastawić ciasto miesiąc przed świętami i pojawiły się pytania, czy jest możliwość upieczenia staropolskiego piernika, ale tuż przed świętami. Nie każdy ma czas na to albo nie mają ludzie miejsca na przechowywanie w odpowiedniej temperaturze surowego dojrzewającego ciasta itp....
Najważniejsze, żeby wszystkim smakowało 🙂
Pozdrawiam serdeczne!
Tomasz Baker napisał
Przepraszam czy piernik będzie świeży w Swieta ?
Anna napisał
Najlepszy i najświeższy! Powiedzmy, że jeżeli zrobisz ciasto dziś, to przez trzy tygodnie będzie dojrzewało surowe ciasto, a następnie upieczesz piękne i równe pierniki, przełożysz powidłami lub marcepanem i na kilka dni przed świętami odłożysz, aby dojrzał już w całej krasie. Po takim leżakowaniu będzie delikatny i świeżutki 🙂